درتاریخ دوم سپتامبرسال 2003 اولین نسخه سی دی زنده لینوکس عربی با نام عربیکس Arabbixver 0.8 (beta) بطور رسمی منتشر گردید . این نسخه از لینوکس از روی سی دی بارگزاری شده و نیلز به نصب برروی هارد دیسک ندارد و هدف سازندگان آن آشنا نمودن مخاطب عرب زبان با قابلیتهای بی نظیر سیستم عامل لینوکس عنوان گردیده است .
برای ما ایرانیان که چندی بیش نیست که از انتشاررسمی نخستین سی دی زنده لینوکس فارسی مان با نام Shabdix با خبر شدیم بسیار شنیدنی است که اعراب نیز بالاخره به اهمیت و جایگاه برتر سیستم عامل لینوکس پی برده و مبادرت به تلاشهائی گسترده برای توسعه این سیستم مینمایند . ضمنا با توجه مشترکات زیاد ما از نظراستفاده روزمره از لغات عربی و نزدیکی بسیار زیاد زبانهای فارسی و عربی خصوصا از نظر حروف و کاراکتر های زبان بنظر میرسد که همکاری دوجانبه برای توسعه سیستم عاملی با قابلیتهای برتر میتواند راه را برای توسعه لینوکس در قاره آسیا هموارتر نماید .
در حال حاضر سایت http://www.arabeyes.org/ محل رسمی ارائه آخرین دستاوردهای عربیکس و مکانی برای دانلود کردن این سیستم عامل در غالب فایلهای ایزو میباشد .
امید است با همت و تلاش همه دست اندرکاران در کشور عزیزمان ایران بزودی امکان داونلود کردن و بارگزاری یا خرید سهل و آسان لینوکسهای فارسی برای همه علاقمندان فراهم گردد.
این برنامه یک برنامه گرافیکی قوی برای ایجاد و کپی انواع دیسک‌ها میباشد. برای اجرای آن کافی است در ردهت ۹ از منوی اصلی، قسمت System Tools و سپس CD Writer را انتخاب نمایید. در سایر توزیعهای لینوکس مانند لیبرانت یا SuSE میتوانید آنرا از منوی Run محیط KDE و تایپ کردن xcdroast اجرا نمایید.
میتوانید جدیدترین نسخه های این برنامه را از سایت http://www.xcdroast.org تهیه نمایید.
تنظیمات برنامه
هنگامی که این برنامه را برای اولین بار اجرا میکنید، باید مقداری تنظیمات در آن انجام دهید. برای ورود به بخش تنظیمات برنامه، باید روی دگمه Setup کلیک کنید. در لبه نخست این بخش، با کلیک روی Rescan Devices، برنامه درایوهای معمولی و CD نویس شما را شناسایی و نصب می‌کند. یکی از مهمترین تنظیمات این بخش محل ذخیره فایلهای iso است که برنامه قبل از آغاز نوشتن اطلاعات روی دیسک ایجاد می‌کند. فضایی که برای این کار لازم میباشد، حداقل ۷۰۰ مگابایت است. این قسمت در بخش HD Settings قرار دارد. کافی است در باکس Path مسیر کاملی که مایلید به عنوان محل ذخیره فایلهای ISO تعیین شود تایپ نموده و روی Add کلیک کنید. به طور معمول پذیرش سایر گزینه‌ها بصورت پیش‌گزیده کافی خواهد بود. پس از اتمام تنظیمات، روی Save Settings کلیک کنید. حال میتوانید دیسک‌های خود را بنویسید.
توجه : از هر برنامه گرافیکی یا متنی که برای نوشتن CD استفاده نمایید، باید قبل از آن درایو CD نویس خود را در حالت شبیه ساز اسکازی قرار دهید. در غیر این صورت، در هیچکدام از این برنامه‌ها نمی‌توانید از آن استفاده نمایید.
شبیه ساز اسکازی لینوکس
در لینوکس میتوانید از رایتر های SCSI و یا معمولی IDE/ATAPI استفاده کنید. رایترهای مبتنی بر پورت پارالل برایتان جز دردسر واذیت چیزی نخواهند بود. رایتر های مبتنی بر USB هم کند هستند. این دو نوع هیچکدام به خوبی در لینوکس پشتیبانی نمی شوند. البته شانس شما با درایوهای جدید USB 2.0 بیشتر خواهد بود.
برای بکارگیری رایترهای IDE/ATAPI که عمومی ترین رایتر ها هستند، مقداری تنظیم باید انجام دهید. برای اینکه ببینید در لینوکس تان این تنظیمات قبلا انجام شده است یا نه، دستور زیر را تایپ کنید:
$ cdrecord -scanbus
در صورتی که درایو رایتر شما نمایش داده شد، همه چیز آماده است و نیاز به انجام کار دیگری ندارید. در غیر اینصورت باید تنظیم کوچکی انجام دهید. ابتدا باید ببینید که نام درایوهای نصب شده در کامپیوترتان چیست. برای این کار دستور زیر را تایپ کنید:
$ dmesg | grep '^hd.:'
خروجی مشابه زیر دریافت خواهید کرد:
hda: WDC WD400EB-00CPF0, ATA DISK drive
hdb: CD-W58E, ATAPI CD/DVD-ROM drive
hdc: GCR-8521B, ATAPI CD/DVD-ROM drive
خوب در اینجا نام دستگاه رایتر ما hdb و درایو CD معمولی hdc است. برای بکارگیری این دو درایو برای کارهای رایت در لینوکس باید آنها را در حالت شبیه سازی اسکازی قرار دهید. برای این کار :
در صورتی که از لیلو استفاده میکنید دو خط زیر را به آخر آن اضافه کنید:
append="hdb=ide-scsi"
append="hdc=ide-scsi"
این کار را در حالتی که کاربر root هستید و با استفاده از ویرایشگر متنی مانند vi انجام دهید. در صورتی که از گراب استفاده میکنید باید در فایل etc/grub.conf در پایان خط kernel خط زیر را اضافه کنید:
hdb=ide-scsi hdc=ide-scsi
قرار دادن درایوها در حالت شبیه سازی اسکازی تغییری در عملکرد آنها ایجاد نمی کند بلکه فقط نام آنها تغییر خواهد کرد. حال کامپیوترتان را بوت کرده و مجددا فرمان زیر را تایپ کنید:
$ cdrecord -scanbus
در صورتی که خروجی مانند زیر دریافت کردید همه چیز درست است:
Cdrecord 2.0 (i686-pc-linux-gnu) Copyright (C) 1995-2002 Jurg Schilling
Linux sg driver version: 3.1.24
Using libscg version 'schily-0.7'
cdrecord: Warning: using inofficial libscg transport code version (schily - Red
Hat-scsi-linux-sg.c-1.75-RH @(#)scsi-linux-sg.c 1.75 02/10/21 Copyright
1997 J. Schilling').
scsibus0:
0,0,0 0) 'TEAC ' 'CD-W58E ' '1.0A' Removable CD-ROM
0,1,0 1) 'HL-DT-ST' 'CD-ROM GCR-8521B' '1.00' Removable CD-ROM
کپی کردن و نوشتن دیسک
برای کپی کردن یک دیسک در منوی اصلی برنامه روی دگمه Duplicate CD کلیک کنید. پنجره مربوط به کپی CD باز خواهد شد. برای خواندن محتویات دیسک، روی دگمه Read CD کلیک کنید. در مورد دیسک های صوتی میتوانید با کلیک روی Play Audio Tracks ، پیش نمایشی از تراک‌ها داشته باشید و با استفاده از Delete Tracks میتوانید تراکهایی را که لازم ندارید، حذف نمایید. پس از اتمام روی Write CD کلیک کنید. با این کار پنجره تنظیمات نوشتن CD باز خواهد شد که در آن میتوانید سرعت نوشتن، وضعیت نوشتن و ... را تنظیم نمایید. پس از اتمام روی Write CD کلیک کنید.
یکی از مواردی که دستگاههای CD نویس بسیار مفید واقع می‌شوند، بر عهده گرفن فرایند تهیه کپی پشتیبان از اطلاعات موجود در دیسک سخت است. برای انجام این کار و یا کلا تهیه یک CD جدید، در منوی اصلی برنامه روی Create CD کلیک کنید.سپس بر روی دگمه Master CD کلیک کنید تا تنظیمات مربوط به ایجاد دیسک جدید باز شود. با استفاده از نمای درختی موجود، میتوانید دایرکتوری‌ها و فایلهای مورد نظر خود را به دیسک اضافه نمایید. کافی است فایل یا دایرکتوری مورد نظر خود را انتخاب نموده و روی Add کلیک کنید. پس از اینکه تمام فایلهای مورد نظر خود را اضافه نمودید، روی Create Session/image کلیک کنید. ابتدا روی Calculate Size کلیک کرده و سپس روی Master to Image File کلیک کنید تا فایل iso مربوط به اطلاعات دیسک ایجاد شود.
برای نوشتن دیسک، روی Write Tracks کلیک کنید. فایل iso که در بخش قبل ایجاد شد، در قسمت Image Information نمایش داده می‌شود. آنرا انتخاب کرده و روی Add کلیک کنید تا برای نوشته شدن انتخاب گردد . سپس روی دگمه Accept Track Layout کلیک کنید. در صورتی که میل هستید تا دیسک را بصورت Multi Session بنویسید، در این بخش باید گزینه Write as Multi session را انتخاب نمایید تا در دفعات بعدی نیز بتوانید روی دیسک بنویسید. در پایان روی Write Tracks کلیک کنید تا دیسک نوشته شود .
نوشتن فایلهای ISO
فایلهای iso اکنون به یک استاندارد برای توزیع لینوکس و نرم افزارهای آن تبدیل شده اند. در صورتی که یک فایل iso از قبل تهیه شده دارید، برای نوشتن آن روی CD، کافی است آنرا به مسیری که در تنظیمات X-CD Roast تعیین کردید، منتقل کرده و در منوی اصلی برنامه روی Create CD کلیک کرده و سپس روی Write Tracks کلیک کنید. فایل iso ، در قسمت Image Information نمایش داده می‌شود. آنرا انتخاب کرده و روی Add کلیک کنید. سپس روی دگمه Accept Track Layout کلیک کنید. در پایان روی Write Tracks کلیک کنید تا روی دیسک نوشته شود.
منبع : technotux.com
یکی از موارد کاربرد کامپیوتر اجرای فایلهای مالتی مدیا منجمله ویدئو بر روی سیستمهای عامل مختلف می باشد . در این زمینه پدید آورنده گان توزیعهای مختلف لینوکس نیز همواره در حال توسعه نرم افزارهای مناسب و قدرتمند جهت اجرای فرمتهای رایج فایلهای ویدئو شامل mpeg ، mpg ، avi ، dat و dvd و vcd ... میباشند و در این زمینه توفیقات بسیاری نیز حاصل گردیده است .
از جمله پیشرفتهای صورت گرفته در این زمینه ایجاد و توسعه نرم افزارهای مرجع باز با کیفیت بالا مثل xine و mplayer و غیره برای اجرای فرمتهای ویدئو میباشد . در حال حاضر بدلیل تنوع نرم افزارهای همراه موجود در سی دی توزیعهای مختلف لینوکس نمی توان یک برنامه خاص را بعنوان الگو معرفی و یا استفاده از آنرا به همه کاربران توصیه کرد و هر فرد باتوجه به سلیقه شخصی خود ممکن است نوعی از نرم افزار را ترجیح داده و از آن استفاده نماید .
اما از آنجا که برخی توزیعهای لینوکس همچون redhat لینوکس بعلت مشکلات قانونی موجود در برخی کشورها اینگونه از نرم افزارها را برای پشتیبانی از همه فرمتهای رایج فایلهای ویدیوئی بطور پیش فرض نصب نمی نمایند و این امر میتواند باعث سردر گمی کاربران مبتدی یا متوسط این سیستم عامل گردد مقاله حاضر را جهت ارائه برخی نکات تهیه نمودم .
معرفی نرم افزار XINE :
نرم افزار xine یکی از ابزارهای قدرتمند در زمینه اجرای فرمتهای ویدئو در لینوکس میباشد. آدرس سایت این برنامه http://xinehq.de/index.php/home بوده و این نرم افرار بر روی سی دی یا برروی شبکه اینترنت در آدرس
http://dxr3.sourceforge.net/download/xine/rpms/xine-lib-0.5.0-0.i386.rpm
قابل دریافت است . ضمنا بسته های وابسته یا dependencies که میبایست حتما قبل از نصب برنامه xine نصب گردند عبارتند از :
http://dxr3.sourceforge.net/download/xine/rpms/xine-lib-aa-0.5.0-0.i386.rpm
http://dxr3.sourceforge.net/download/xine/rpms/xine-lib-d4d-0.5.0-0.i386.rpm
http://dxr3.sourceforge.net/download/xine/rpms/xine-lib-docs-0.5.0-0.i386.rpm
http://dxr3.sourceforge.net/download/xine/rpms/xine-lib-dxr3-0.5.0-0.i386.rpm
http://dxr3.sourceforge.net/download/xine/rpms/xine-ui-0.5.0-0.i386.rpm
http://dxr3.sourceforge.net/download/xine/rpms/xine-ui-aa-0.5.0-0.i386.rpm
روش نصب این بسته ها قبلا در قسمت نصب بسته های نرم افزاری با فرمت rpm توضیح داده شده و نیاز به تکرار مجدد ندارد .
پس از نصب از این برنامه میتوان برای مشاهده فیلمهای ویدیوئی یا اجرای فایلهای موسیقی منجمله mp3 و wav و mpeg ، mpg ، avi ، dat و dvd و vcd و ... استفاده کرد .
ظاهر این برنامه شباهت زیادی با برنامه xing player قابل نصب برروی ویندوز دارد و ضمن کارائی بسیار بالا ، کار با آن نیز بسیار ساده است .
از کسانی که علاقمند هستند تا اطلاعات بیشتری در این زمینه به زبان انگلیسی کسب نمایند دعوت مینمایم تا این مقاله را که در مورد Playing DVD and videos در لینوکس میباشد مطالعه نمایند .