کاوشگر لینوکس

آموزش لینوکس و معرفی نرم افزارهای کاربردی مرجع باز (open source)

کاوشگر لینوکس

آموزش لینوکس و معرفی نرم افزارهای کاربردی مرجع باز (open source)

مرور شبکه ویندوز از طریق لینوکس

پس از بررسی یونیکس و لینوکس برای هرکاربر مسلم میشود که پروتکل TCP/IP یا همان پروتکل اینترنت و اغلب شبکه های کامپیوتری جهان در اصل زاده یونیکس بوده و با آن متولد شده است لذا سیستمهای عامل یونیکس و لینوکس مبنای تقریبا واحدی دارند در دستیابی و کار با منابع شبکه از امکانات بیشتری برخوردارند .

کاربران مایکروسافت ویندوز در هنگام کار باشبکه به برنامه network neibothood متکی هستند و این برنامه و سایر برنامه های کاربردی ویندوز پروتکل TCP/IP ‌ را برای سیستم قابل دستیابی مینمایند .

در محیط لینوکس چیزی به نام network neibothood وجود ندارد و مرورگرهای موجود در این سیستم عامل  مثل Konqueror‌ و یا  Nautilus بخوبی از پس مرور هر نوع شبکه ای بر می آیند لیکن توجه داشته باشید که درصورتیکه بخواهید از طریق لینوکس به یک شبکه تحت ویندوز متصل شده و منابع آنرا مرور نمائید لازم است برای برقراری ارتباط با شبکه ویندوز ابتدا بسته نرم افزاری samba-client  را برروی لینوکس خود نصب کرده باشید .

در اینصورت برای مرور شبکه ویندوز فقط کافی است یک پنجره مرورگر مثل Konqueror‌ و یا  Nautilus را بازکرده و در نوار آدرس آن تایپ کنید:    lan:/

البته توجه دارید که دستیابی به منابع شبکه بستگی کامل به سطوح دسترسی و منابع به اشتراک گذاشته شده بر روی شبکه دارد و دسترسی به هر منبع در مرحله بعد نیازمند دارا بودن access right  تعریف شده خود خواهد بود .

فلسفه و مزیت نرم افزارهای منبع باز open source

هرچند اکثر نرم افزارهای رایگان و منبع باز (نرم افزارهائی که کد برنامه نویسی آن به رایگان در اختیار عموم قرار میگیرد) بعدا به لحاظ سرمایه گذاری تجاری توسعه می یابند ولی همواره بعنوان یک نرم افزار رایگان قابل دسترسی و داونلود شدن و استفاده می باشند .

منبع باز صرفا به معنای رایگان بودن نرم افزار نیست ، بلکه فلسفه آن بیش از اینها ارزش دارد . منبع باز بودن نرم افزار باعث آشکار شدن و تطبیق پذیر شدن آن با شرایط  و نیازهای افراد و شرکتهای مختلف میشود که در محصولات تجاری دارای منبع بسته مشاهده نمیشود.

تعدادی از افراد خصوصا آنهائی که عادت کرده اند یک نرم افزار را از یک فروشنده بزرگ خریداری کنند تصور می کنند که کد باز نرم افزار منبع باز به مزاحمین کامپیوتری و هکرها و کراکرها امکان میدهد منافذ ورود به سیستم را پیدا کنند و از آنها سوء استفاده نمایند و بهمین دلیل بر این باورندکه محصولات بصورت منبع باز امنیت کمتری دارد .

البته بخش نخست این سخن صحیح است ولی استدلال نهائی آنها درست نیست

چون درست است که باز بودن منبع نرم افزار باعث آشکار شدن منافذ امنیتی آن در مدت زمان کم میشود اما این بدان معناست که کدمنبع نرم افزار توسط همگان قابل خواندن و آنالیز شدن است و آسیب پذیری آن به سرعت بیشتری آشکار و گزارش میشود و کارشناسان میتوانند با سرعت بیشتری برای رفع مشکل تلاش نمایند . و این امری است که در نرم افزارهای تجاری منبع بسته به هیچ وجه امکان پذیر نمیباشد .

محیط وب و اینترنت مملو از افرادی است که محصولات دارای منبع عمومی را نصب و آزمایش میکنند و سئوالات و تجربیات خود را در گروههای خبری و حوزه های بحث و گفتگو مطرح مینمایند . در این محیط نقطه ضعف یک محصول منبع باز به سرعت مشخص میشود و نرم افزارها با تعامل اندیشه های مختلف به سرعت تکامل می یابند . در این محیط برخی کاربران مشکل را شخصا رفع مینمایند و کد اصلاحی را به رایگان در اختیار عموم قرار میدهند .

در این محیط شفاف و باز نمیتوان یک مشکل عمده را در یک محصول از نظرها پنهان کرد و بدین ترتیب نقص امنیتی هیچگاه به حال خود گذاشته نمیشود . برنامه نویس چاره ای ندارد جز اینکه سریعا راه حلی برای مشکل پیدا کند .

در مقام مقایسه نرم افزارهای منبع بسته (مثل محصولات شرکت مایکروسافت و سایر شرکتهای تجاری مشابه) هرگز در چرخه فوق قرار نخواهند گرفت و به دلیل در دسترس نبودن کد منبع آنها (و حتی گاهی در دسترس نبودن اطلاعات ساده در مورد فرمت فایل و کارائی آن) اولا هیچ کاربر یا کارشناسی شخصا نمیتواند مشکل نرم افزار را برای خود یا دیگران حل نماید یا به دیگری در حل آن مشکل کمک کند و ثانیا در بهترین شرایط و باتوجه به تعداد کم کارشناسانی که به کد منبع دسترسی دارند و بدلیل عدم تعامل اندیشه ها مدت زمان بیشتری طول خواهد کشید تا اشکالات بروز کنند و مدت بیشتری طول میکشد تا این مشکلات رفع شوند .

ضمنا یک نقص امنیتی فقط موقعی برملا میشود که تعداد زیادی از کاربران را تحت تاثیر قرار داده باشد و نتیجه امر مسلما مصیبت بار است و این چیزی است که تجربه بارها و بارها آنرا اثبات کرده است .

ایجاد دیسکت بوت لینوکس

دلائل چندی وجود دارد که یک کاربر میبایست یک دیسکت بوت لینوکس برای خود ایجاد و از آن استفاده و آن را نگهداری نماید . بعنوان مثال اگر سیستم شما توانائی بوت از روی سی دی را نداشته و یا شما بخواهید عمل نصب لینوکس را بجای سی دی از روی درایو سخت (هارد دیسک) ویا درایو شبکه انجام دهید و یا درصورتی که سیستم لینوکس شما پس از نصب بدلیل آسیب دیدگی بوت لودر نتواند بدرستی بالا بیاید باید یک عدد دیسکت بوت لینوکس مناسب با نوع عملی که میخواهید انجام دهید بسازید و آنرا در موقع لزوم در اختیار داشته باشید .

ملاحظه میکنید که انواع دیسکت بوت لینوکس با توجه به نوع کارائی متفاوت است ولی روش ایجاد همه انواع آن تقریبا مشابه میباشد .

نخستین چیزی که برای ایجاد یک دیکت بوت لینوکس ضروری است وجود فایل image حاوی اطلاعات لازم برای ساخت دیسکت میباشد .

فایلهای image‌ ضروری برای ایجاد انواع دیسکت بوت لینوکس عبارتند از :

1 -   cdrom.img  این فایل برای ایجاد دیسکت بوت برای نصب لینوکس از روی هارد دیسک یا سی دی رام در مواقعی که بوت از طریق سی دی مقدور نباشد بکار میرود .

2 -  network.img  این فایل برای ایجاد دیسکت بوت برای نصب لینوکس از روی درایو شبکه بکار میرود .

3 -  pcmcia.img  این فایل برای ایجاد دیسکت بوت برای نصب لینوکس از طریق یک ابزار با رابط pcmcia‌ مثل انواع سی دی رام یاکارت شبکه با این مشخصات بکار میرود .

نکته : چون امروزه کارتهای pcmcia  با تکنولوژی کارتهای شبکه جایگزین شده در صورت عدم کارائی میتوان از فایل network.img‌ استفاده کرد .

4 -  hd.img  این فایل برای ایجاد دیسکت بوت برای نصب لینوکس از طریق هارد دیسک بکار میرود .

5 -  hdcdrom_usb.img   این فایل برای ایجاد دیسکت بوت برای نصب لینوکس از طریق رسانه های مبتنی بر پورت usb  بکار میرود .

 

توضیح : تعداد فایلهای ایمیج و نام آنها و کاربرد هریک ممکن است در توزیعهای مختلف لینوکس متفاوت باشد و برای اطلاعات بیشتر میتوان به اطلاعات متون موجود در توزیع مربوطه مراجعه کرد . ضمنا کلیه فایلهای فوق عموما در دایرکتوری image واقع در اولین سی دی توزیع لینوکس مورد استفاده کاربر قرار دارند و یا میتوان آنها را از سایت تخصصی توزیع لینوکس مربوط دانلود کرد .

 

باید دانست که دیسکت بوت لینوکس را میتوان هم در محیط ویندوز (بوسیله برنامه های کمکی موجود برروی توزیع لینوکس مورد استفاده در سطح DOS ) و هم در محیط لینوکس ایجاد نمود که در اینجا سعی میکنم به توضیح مختصر هر دو روش بپردازم .

الف ) ایجاد دیسکت بوت لینوکس در محیط ویندوز :

چون اغلب کاربران جدید لینوکس با ویندوز آشنائی قبلی داشته اند برنامه های کاربردی چندی برای ایجاد دیسکت بوت در محیط ویندوز نوشته شده که یکی از مهمترین آنها برنامه گرافیکی RawWrite  میباشد . این برنامه که یک فایل اجرائی تنهاست عموما در سی دی اول توزیع لینوکس و در شاخه dosutils  قرار دارد  ودر رابط گرافیکی خود محل فایل image   و درایو فلاپی مقصد را پرسیده و به سهولت کار ایجاد دیسکت بوت لینوکس را انجام میدهد .

 

ب )  ایجاد دیسکت بوت لینوکس در محیط گنو / لینوکس :

اگر یک محیط لینوکس نصب شده در دسترس قرار داشته باشد یا کاربر پس از نصب لینوکس بخواهد دیسکت بوت ایجاد کند مراحل کار عبارتند از :

1 -  یک پنچره کنسول متنی یا shell  فرمان باز کنید .

 

2 -  با دستور su‌ و سپس وارد کردن رمز عبور بصورت کاربر ریشه وارد سیستم شوید .

 

3 -  اولین سی دی توزیع لینوکس را در سی دی درایو قرار داده و آنرا به سیستم متصل یا mount‌ نمائید . (روش mount  کردن سی دی در درسهای گذشته گفته شد لیکن باید دانست که اغلب توزیعهای جدید لینوکس این کار را بطورت خود کار انجام میدهند) .

 

3 -  یک فلاپی خالی در فلاپی درایو قرار داده و دستور زیر را تایپ کنید :

 

# dd if=/mnt/cdrom/images/cdrom.img of=/dev/fd0 bs=512

 

همانطوریکه می بینید با اجرای این دستور فایل ایمیج موجود در مسیر /mnt/cdrom/images/cdrom.img  خوانده شده و بر روی فلاپی درایو اول سیستم یعنی fd0‌ دیسکت بوت لینوکس ایجاد میگردد .

بدیهی است که آدرس فلاپی درایو دوم سیستم در صورت نصب بودن /dev/fd1‌ خواهد بود .

 

نکته : محیطهای گرافیکی پیشرفته برخی توزیعهای لینوکس مثل suse‌ و مندریک و ... امکان ایجاد دیسکت بوت لینوکس را برای مقاصد مختلف بصورت برنامه های دارای رابط گرافیکی در محیط لینوکس در اختیار کاربر قرار داده اند که بمنظور اختصار به آنها پرداخته نمیشود .